Vergiftiging of is het iets anders? Het lijkt erop dat vergiftiging van vijverwater, al dan niet bewust veroorzaakt, meer en meer voorkomt. Teneinde deze beweringen te kunnen staven, is het noodzakelijk alle andere mogelijkheden uit te sluiten ofwel de gifstof zelf aan te tonen. In veel gevallen is niet aan deze voorwaarden voldaan en is vergiftiging slechts een van de mogelijke oorzaken voor de problemen.
Vergiftiging van vijverwater wat te doen De eerste stappen die men dient te ondernemen bij "plotselinge" vissterfte is het controleren van de waterkwaliteit en de controle op ziekteverwekkers. Bij controle op ziekteverwekkers en "plotselinge" sterfte is het met name van belang om parasieten die de kieuwen aantasten op te sporen (Chilodonella, Kieuwwormen, Costia) en de kieuwen goed te bekijken op kleur en beschadigingen. Wanneer sterfte door ziekte is uitgesloten, wordt het water nader onderzocht.
Wanneer een giftige stof in het vijverwater terechtkomt (al dan niet toevallig), gaat het meestal om een stof die al in lage concentraties grote (negatieve) effecten heeft. Wat kunnen we dan verwachten ten aanzien van de waterkwaliteit. Hierop is niet eenduidig een antwoord te geven omdat dit sterk afhankelijk is van de gifstof. Een aantal dingen die kunnen gebeuren en die door iedereen te meten zijn, zijn:De gifstof heeft een bactericide werking(doodt dus bacteriën); gevolg is dat de bacteriecultuur in het filtersysteem wordt vernietigd en ammoniak en nitriet niet meer worden verwerkt. Er zijn in dat geval na korte tijd duidelijk meetbare concentraties van ammoniak en nitriet in het water te vinden. De tijdsduur tussen het toedienen van bactericide en het meten van ammoniak en nitriet is natuurlijk afhankelijk van de hoeveelheid voer en het aantal vissen in de vijver en niet te vergeten de hoeveelheid gifstof. Qua tijdsduur moet men onder gemiddelde omstandigheden denken aan ±1dag. Een tot enkele dagen later zal het gedrag en uiterlijk van de vissen dan ook veranderen (lusteloosheid en sterkere doorbloeding van huid goed zichtbaar in de witte delen). De hoeveelheid gifstof kan echter dermate hoog zijn dat niet alleende bacteriecultuur wordt vernietigd,maar dat het ook een direct effect op de vis heeft. In dat geval, zullen de (gedrags)afwijkingen bij de vissen veel eerder op gaan treden. Bij hoge concentraties kan afwijkend gedrag al vanaf enkele tientallen minuten na dosering plaatsvinden. Een voorbeeld van een alledaags product met een dergelijk effect is chlorix of andere chloorformuleringen. Doseringen waarbij een bactericide werking wordt verwacht, zijn in geval van bijvoorbeeld halamid 10 gram per 1000 liter (heeft geen direct negatief effect op Koi). Voor directe effecten op de vissen moet men denken aan een vijf- tot tienvoudige dosering van halamid (= halve koffiemok met halamidpoeder per 1000 liter).
De gifstof behoort tot de categorie schoonmaakmiddelen welke op basis van loog of zuur werken (merendeel van de WC reinigingsmiddelen); gevolg van toedienen van deze middelen is direct te meten in een sterke verhoging danwel verlaging van de zuurgraad. Symptomen van acute lage/hoge pH (lager dan 4 en hoger dan 11) zijn directe vissterfte en hyperactiviteit (overactief gedrag).
De gifstof is arsenicum. Arsenicumvergiftiging kan optreden vanuit behandeld hout dat in de directe omgeving (bijvoorbeeld als vlonder/randafwerking) van de vijver wordt aangebracht. Door regen kan arsenicum uit het hout worden opgelost en in de vijver terechtkomen. Tot de symptomen van arsenicumvergiftiging behoren o.a.: gebrek aan oriëntatie, niet meer in staat zijn om rechtop te zwemmen, schrikkerig gedrag,zwemmen in de vorm van een kurketrekkerachtig, gebroken rug symptoom. Deze symptomen traden op binnen zes uur nadat de vissen waren blootgesteld aan 20 mg arsenicum per 1000 liter vijverwater.
De gifstof is afkomstig van een plant/struik die bij de vijver staat. Een aantal planten/struiken bevatten giftige componenten in het blad, bloemen of vruchten (bessen). Controleer daarom bij plotselinge vissterfte het plantenbestand rondom de vijver en kijk of er plantenresten, bloesem of vruchten in het water zijn gekomen die hiermee verband houden.
Indien het een vergiftiging van het water betreft waaraan je zelf niets kunt meten, is opsturen naar een gespecialiseerd laboratorium de enige mogelijkheid om achter de aard van de vergiftiging te komen. Opsturen naar een dergelijk laboratorium biedt echter geen garantie op het achterhalen van de schadelijke component. Vergiftiging is zoals blijkt een complexe materie, die in veel gevallen niet direct te controleren is.
Vergiftiging van vijverwater: verschenen in juni 2001 waardoor er wijzigingen kunnen zijn in bestrijdings methodieken Voor behandeling raadpleeg een specialist
